Mindfulness en teamcoaching: hoe werkt dat?

Mindfulness en Teams

Business coaches maken veelvuldig gebruik van meditatieve oefeningen en mindfulness, ik dus ook. In 2005 kwam ik voor het eerst in contact met mijn leraar in mindfulness (en meditatie) in Amsterdam. Ik kreeg een instructie-cd, die terecht kwam in mijn Itunes verzameling.

Toen ik een paar jaar later in Frankrijk op de racefiets zat met mijn earphones in, hoorde ik op mijn (toen nog) Ipod: de rozijnmeditatie! In deze meditatie neem je een rozijn in de mond.. etc.

De steile bergpaadjes navigerend, volgde ik de rozijninstructie. Ik moest lachen. Ik was bezig om een weg in de Alpen af te dalen. Misschien niet het handigste moment om stilte te ervaren.

Wat is Mindfulness?

Gelukkiger en rustiger

Mindfulness wordt meestal gezien als iets dat je in je eentje doet. Om gelukkiger en rustiger te worden – en meer in contact te zijn met degenen om je heen. Maar teams bij o.a. Google, ING en andere grote bedrijven hebben dit inmiddels ook ten volle omarmd.

Onderzoek wijst uit dat het helpt om emotionele reflexen te verminderen, waardoor er minder irritatie en een meer open houding ontstaat.

Het helpt om emotionele reflexen te verminderen. Teams met een diverse samenstelling (man/vrouw, verschillende nationaliteiten) kunnen zo makkelijker en met meer plezier samenwerken.

Het is dus niet meer voor de havermoutmelk drinkende vegan-eter. Teams met een diverse samenstelling (man/vrouw, verschillende nationaliteiten) blijken erna effectiever samen te werken.

Verschil meditatie en mindfulnes

Meditatie voor meer Mindfulness

Maar - stapje terug. Wat is precies het verschil tussen mindfulness en meditatie?.

Als je mediteert oefen je met het observeren van je gedachten. En met het ervaren van stilte. Je probeert vooral niet je te laten leiden door je gevoel of gedachten (die razen immers altijd door).

Mindfulness is een levenshouding die draait om aandacht. "Met aandacht aanwezig zijn in het hier en nu: ervaringen accepteren zoals ze zijn en niet meer alle energie richten op het veranderen daarvan", zegt hoogleraar Anne Speckens. "Het gaat om het ontwikkelen van een milde, vriendelijke grondhouding ten opzichte van jezelf en anderen”. Hoe je geneigd bent met dingen om te gaan. Wat de meest wijze manier is om met dingen om te gaan.

Mindfulness is dan het in de praktijk brengen van de meditatie: als je vaker mediteert zul je meer bewust worden van je omgeving. Je zou kunnen zeggen: eerst leer je de vaardigheid van meditatie en past die toe op elk moment in het leven.

Je zult dan dus bewuster leven en dingen gaan vermijden die niet goed voor je zijn. Variërend van het onbewust oplepelen van een hele beker ijs (doe ik graag) tot conflicten aangaan. 

Binnen teamverband

Inmiddels is ook duidelijk dat mindfulness veel kan betekenen voor de samenwerking binnen teams. Ik doe ook aan business coaching van teams in Amsterdam. Een inspiratiebron voor mij is basketballcoach Phil Jackson van de Los Angeles Lakers, en een pionier van mindfulness in de sport. Hij paste mindfulness toe om zijn basketballers meer bewust van het collectief te zijn en hun bijdrage aan het team.

Volgens de Harvard Business Review is het belangrijkste dat organisaties kunnen doen om de mindfulness van teams te vergroten is: 

  • het aanmoedigen van op het heden gerichte aandacht;

  • niet-oordelende verwerking en respectvolle communicatie; en

  • een open houding bij informatie verzamelen en deze eerst begrijpen voordat deze wordt verwerkt.

Concreet: hoe meditatie een team kan helpen

De afgelopen jaren heb ik intensief samengewerkt in onder andere legal teams in het bedrijfsleven in Amsterdam. En - vraagt de kritische jurist of speler in een corporate omgeving - hoe ziet deze mindfulness, na een workshop met een business coach er dan concreet uit? Waar word ik dan beter in?

Een paar voorbeelden uit de praktijk. Als teamlid - zeker in internationale teams - ervaar je leuke en vervelende dingen. Inspirerende momenten, maar ook verbazing, irritatie en verveling. Een paar voorbeelden:

  • een “witte” collega geeft een presentatie over diversiteit (of een oudere collega spreekt over millenials, ga zo maar door). Direct schiet door mijn hoofd: is zij wel de juiste persoon om deze presentatie te geven? Waarom moeten we naar deze preek luisteren?

  • Je hebt slechte ervaringen met bepaalde projecten of werkzaamheden – bijvoorbeeld Lean of Agile. Waarom moeten we in hemelsnaam Agile gaan werken?

  • De afdeling HR (vaak vergezeld van een vrolijke coach) komt met het zoveelste voorstel om aan teamwork te doen, met een kleurentest (DISC of Management Drives).

  • Je zit in een team waar sommige leden in je allergie zitten, zoals dat zo mooi heet. Ondanks dat, wordt verwacht dat je samen met innovatieve oplossingen komt of een project oplevert.

Bij al deze voorstellen reageren mensen vaak vanuit hun eerste emotie: ze maken onbewust (door hun houding) of bewust (met woorden) duidelijk dat ze niet gediend zijn van deze voorstellen.

Door je eerste reactie uit te stellen reageer je minder primair.

En als er in slaagt minder primair te reageren, kan je (op een prettige manier) het voorstel nog bijsturen of gewoon accepteren. En ben je in staat om je niet te laten leiden door je eerste emoties, maar eerst eens de kat uit de boom te kijken. Elkaar lucht te geven. En de mogelijkheid om zonder direct commentaar iets nieuws te introduceren. En daar gaat het natuurlijk om: nieuwe concepten zijn essentieel om organisaties te laten groeien.

Ik heb niet vaak gemediteerd met een rozijn; wel probeer ik een minuut of 15 per dag te mediteren. En dat helpt me om meer mindful te zijn. En als je meer mindful bent zul je je bewust zijn van je eerste scepsis en dat eventueel corrigeren. Wie weet leer je dan nog wat. En komt het team verder.

Bronnen:

Robert de Wilde is een gecertificeerde loopbaancoach en business coach en mediator uit Amsterdam met 10+ jaar ervaring. Hij werkte met meerdere teams in de advocatuur in Amsterdam en met juridische afdelingen in het bedrijfsleven en maakte zelf als legal counsel deel uit van meerdere juridische afdelingen.

Robert de Wilde