Perfectionisme: hoe ga ik ermee om?

Perfectionisten zijn goed in alles-of-nietsdenken. Je doet iets goed, of helemaal niet. Perfectie kan tot uitstelgedrag leiden, of je besluit helemaal niet meer te doen. In dit artikel geef ik wat tips over perfectionisme.

Fitnessclub

Vandaag fietste ik langs mijn fitnessclub, ongepland. Ik had een moment vrij en wilde trainen, maar had mijn sportkleren niet bij me. Ik besloot in mijn dagelijkse kleren een work-out te doen – en me niet te storen aan de blikken van anderen. Voor spierversterkende oefeningen heb je geen drinkbeker, lichtgevend shirt of hardloopschoenen nodig. Geen excuus, ik ben er NU! Die oefeningen kan ik ook op mijn leren zolen uitvoeren.

Vroeger zou ik misschien eerst al die spullen thuis ophalen, om erachter te komen dat het nu al heel laat is, de juiste schoenen in de auto liggen, dat het volgens Buienradar gaat regenen en dat de Tour de France op tv is. Resultaat: het hele plan wordt afgelast.

Nee, dan wielrenkampioen Peter Sagan die een race won op de fiets van zijn zus:

Sagan drew a significant amount of attention when he appeared at the Slovak Cup with a bicycle borrowed from his sister. Sagan had mistakenly sold his own and had not received a spare from the Velosprint sponsor in time. He won the race despite riding a supermarket bike with poor brakes and limited gearing.

De houdgreep van alles-of-nietsdenken

Uit ongenoegen over het leven dat ze leiden maken mensen vaak grote plannen. Ze hebben grote visioenen over een nieuwe baan, een nieuw huis, een nieuwe onderneming, et cetera. Grote projecten leiden tot onoverbrugbare, mentale hordes die genomen moeten worden. En dus tot stress. Eén van die hordes: ik wil het GOED doen. En goed betekent dan: HELEMAAL goed – ook het proces, de voorbereiding of het materiaal dat je nodig hebt.

In zijn blog Daily Stoic spreekt Ryan Holiday over het destructieve karakter van dit alles-of-nietsdenken.

Gedachten als:

- als het geen compleet succes is, is het een totale mislukking.

- als je niet voor mij bent, ben je tegen me;

- die en die is een goed of slecht persoon;

- enzovoorts.

De verlammende werking van Perfectionisme

Perfectionisten herkennen het alles-of-nietsdenken: ik doe het perfect of ik doe het niet. Onbewust is dat een reden om alles uit te stellen - en dus nooit aan mooie, levensveranderende projecten te beginnen. Perfectie kan tot hoge kwaliteit en veranderingen leiden, maar wanneer je daarin doorslaat komen die veranderingen vaak helemaal niet, of in het gunstigste geval te laat tot stand.

Doing things dirty

Doing things dirty. Dat is een concept uit de designwereld. Met ‘dirty' bedoelt men dat je de ruwe versie uitprobeert en waar nodig aanpassingen maakt. Niet alles eerst tien keer uitdenken, maar aan de gang gaan met wat er is. Verandering begint immers bij actie ondernemen.

Gisteren sprak ik met een collega die op haar 54ste is begonnen met hardlopen. Ze zag al jaren hardlopers vanuit haar keukenraam. Op een dag dacht ze: weet je wat, ik ga eerst een beetje wandelen, en daarna zie ik wel. De eerste dag liep ze een klein stukje, en ze voelde zich er goed bij. Langzaam begon ze te rennen, steeds verder. Nu is ze hardloper, al vier jaar. Ze loopt meer dan een paar keer per week heel rustig vier kilometer. Ze voelt zich fit en trots.

Met deze instelling kan je stapsgewijs grote veranderingen teweegbrengen.

Ilja Gort, wijnboer in Frankrijk, suggereert kleine stapjes naar het zijn van wijnliefhebber in De Nieuwe Wijnsurvivalgids. Wil je wijnboer worden, is dit ongeveer het idee. Ga vooral niet op internet te kijken wat een kasteel met land in Frankrijk kost, of een wijnopleiding in Frankrijk (allebei te duur, veel te ingewikkeld). Beter is het vandaag vijf verschillende flessen wijn te  kopen bij de slijter, vervolgens hetzelfde weekend de wijn te gaan proeven en daarna zelf eens een cursus te doen. En de vervolgstap is dat je een Nederlander die dit al doet (wijnboer is) een mailtje stuurt of je eens mag praten. En zo verder.

Kortom, schrijf dus geen boek, maar begin met een paar bladzijden. Wees niet de bedenker van wereldverbeterende plannen, maar uitvoerder van je kleine stappen. Dan handel je als executionist i.p.v. een perfectionist. Zo word je elke dag al doende beter. Volg mijn blog of mijn Instagramaccount (@meetdewilde) voor meer ideeën om dingen dirty te doen.

Robert de Wilde is een gecertificeerde loopbaancoach en business coach en mediator uit Amsterdam met 10+ jaar ervaring (voormalig advocaat in Nederland en de Nederlandse Antillen).